Bivši ukrajinski ambasador u BiH i Hrvatskoj, Oleksandr Levchenko, za “Face.ba” piše o situaciji u Ukrajini, prenoseći aktuelna dešavanja koja su potaknuta ruskom agresijom na Ukrajini.
Parlamentarna skupština Organizacije za evropsku bezbjednost i saradnju (PS OEBS) usvojila je na svom sastanku rezoluciju o desetoj godišnjici ruske oružane agresije na Ukrajinu, u kojoj je priznala dekolonizaciju Ruske Federacije kao neophodan preduslov za uspostavljanje trajnog mira.
U rezoluciji, PS OEBS-a je priznala akcije Rusije tokom invazije na Ukrajinu u punom obimu kao genocid nad ukrajinskim narodom i pozvala sve članice Organizacije da daju doprinos deokupaciji Krima i svih privremeno okupiranih teritorija Ukrajine podrškom Formule mira. Dokument također podržava pozivanje Rusije na odgovornost za zločin agresije, posebno stvaranjem Specijalnog suda, i brzo pokretanje mehanizma za korištenje zamrznute ruske imovine u korist Ukrajine. Osim toga, PS OSCE-a je podržala sankcije protiv ruskog tečnog prirodnog plina i stvaranje međunarodne koalicije za povratak ukrajinske djece, a također je pozvala na oslobađanje ukrajinskih ratnih zarobljenika i civila.
“Predsjednički izbori u Rusiji od 15. do 17. marta 2024. prepoznati su kao namješteni i korišteni od strane autoritarnog režima Kremlja za povećanje bezakonja, diktature, terora i podrivanje legitimiteta cjelokupnog izbornog sistema Ruske Federacije. Aktuelno ljetno zasjedanje Parlamentarne skupštine OEBS-a održava se u Rumuniji od 29. juna do 3. jula. Rumunjske vlasti su odbile da izdaju vize ruskoj i bjeloruskoj delegaciji. PS SE je dan ranije usvojila sličnu rezoluciju “Borba protiv brisanja kulturnog identiteta tokom rata i mira”. Rezolucije parlamentarnih skupština OEBS-a i Savjeta Evrope postale su važni dokumenti koji predstavljaju stav evropskih političara i utiču na donošenje praktičnih odluka vlada i međunarodnih organizacija. Dokumenti koje su usvojile parlamentarne skupštine priznaju genocidnu prirodu ruske agresije i akcije Ruske Federacije na uništavanju ukrajinske kulturne baštine i identiteta.”
“Dokumenti navode politiku rusifikacije i brisanja kulturnog identiteta autohtonih naroda Ruske Federacije, a definišu i dekolonizaciju Ruske Federacije kao neophodan preduslov za uspostavljanje trajnog mira. Praktično u isto vrijeme, Evropski sud za ljudska prava (ESLjP) objavio je odluku o meritumu u prvom međunarodnom predmetu “Ukrajina protiv Rusije u vezi s Krimom”. Usvojena odluka se ne odnosi na samu aneksiju, već na postupke Rusije nakon nje. ESLjP je jednoglasno usvojio odluku o priznavanju kršenja međunarodnog humanitarnog prava kao primjenu ruskog zakonodavstva na okupiranom Krimu i nemogućnosti odricanja od državljanstva Ruske Federacije od strane stanovnika Krima.”
“ESLjP je također zaključio da su krivično gonjenje i osuda ukrajinskih političkih zatvorenika imali motiv da kazne i ućutkaju svaku političku opoziciju. Sud je jednoglasno odlučio da Rusija što prije preduzme mjere za bezbjedan povratak relevantnih zatvorenika prebačenih sa Krima u kazneno-popravne ustanove koje se nalaze na teritoriji Ruske Federacije. Sud je priznao da je došlo do povrede člana 2. (pravo na život); 3. (zabrana nečovječnog ili ponižavajućeg postupanja); 5. (pravo na slobodu i lični integritet); 6. (pravo na pravično suđenje); 7. (odsustvo kazne bez zakona); 8. (pravo na poštovanje privatnog i porodičnog života); 9. (sloboda vjeroispovijesti); 10. (sloboda izražavanja); 11. (sloboda okupljanja); 14. (zabrana diskriminacije) i 18. (ograničenje korištenja ograničenja prava) Evropske konvencije o ljudskim pravima. Sud je također jednoglasno odlučio da Ruska Federacija nije ispunila svoje obaveze iz člana 38. (obaveza obezbjeđivanja neophodnih uslova za razmatranje slučaja) Konvencije.”
“Sud smatra da ima dovoljno dokaza – posebno izvještaja međuvladinih i nevladinih organizacija, potkrijepljenih izjavama svjedoka i drugim materijalima da zaključi da su incidenti bili dovoljno brojni i međusobno povezani da predstavljaju sistem kršenja. A očigledan nedostatak efikasne istrage incidenata ukazuje da je ovu praksu zvanično podržavala Moskva. Zapravo, ova odluka je prva u kojoj je međunarodni sud priznao Rusku Federaciju kao odgovornu za politiku brojnih i sistematskih kršenja različitih ljudskih prava i sloboda na privremeno okupiranoj teritoriji poluostrva Krim. ESLjP će sada moći da nastavi sa ispitivanjem pojedinačnih prijava.”
“Sljedeći korak Evropskog suda za ljudska prava je utvrđivanje visine štete koju je Rusija nanijela ukrajinskoj državi i pojedinačnim žrtvama koje su se žalile sudu. Ruska Federacija će biti odgovorna za zločine protiv Ukrajine koje je počinila na Krimu nakon 27. februara 2014. godine. Ovo je važno, jer Rusija pokušava da na svim međunarodnim platformama predstavi sledeći redosled događaja u periodu od februara do marta 2014: kažu, „narod“ Krima je ustao protiv ukrajinskih vlasti, organizovao i održao referendum, kao rezultat od kojih je Moskva prihvatila Krim pod svoju zaštitu. Rusija je insistirala da odgovornost za dešavanja na poluostrvu snosi tek nakon takozvanog “referenduma” i potpisanih “sporazuma”. Dobijen je prvi od četiri međudržavna slučaja Ukrajine protiv Rusije u Evropskom sudu za ljudska prava. U Strazburu su završene i usmene rasprave u predmetu “Ukrajina i Holandija protiv Rusije”, o čemu će ESLjP naknadno donijeti odluku. Ovo je važan rezultat na putu dovođenja Kremlja pod punu međunarodnu pravnu odgovornost.”