Kreativne djevojke koje su sa svojim biznis-idejama osvojile tri pobjednička mjesta na BizVenture šampionatu pokazale su da mogu biti veliki preduzetnički potencijal Bosne i Hercegovine. Učešćem u studentskom takmičenju u preduzetništvu su dobile priliku da maštanje o svojim poslovnim idejama pretvore u ozbiljne preduzetne projekte i biznis-planove.
“Sve je krenulo od ideje koja mi se vrtila u mislima”, istim riječima su započele svoju priču pobjednice BizVenture šampionata Marija Stojaković, Nirvana Mahovac i Selma Fočo. Nisu ni slutile da će ih zabavna simulacijska BizVenture igrica dovesti do kreiranja ozbiljnog poslovnog plana za unapređenje i razvoj njihovih biznis-ideja. Osvojivši prva tri mjesta na BizVenture šampionatu, one su pokazale spremnost da zaplove u svijet biznisa.
Preduzetnost uz okolišnu osviještenost
Poziv za sudjelovanje u BizVenture šampionatu za Mariju Stojaković, studenticu na Prirodno-matematičkom fakultetu Univerziteta u Banjoj Luci, došao je u pravo vrijeme. Uvidjela je priliku da do detalja osmisli svoju neobičnu biznis-ideju o kojoj je mjesecima razmišljala.
“Zamislite prvu proizvodnju lanolina u Bosni i Hercegovini. Lanolin bi bio izdvojen iz domaće, netretirane, potpuno prirodne vune ovce pramenke koja je autentična za našu zemlju, a kao takav bio bi ekoproizvod koji se zbog svojih korisnih karakteristika široko primjenjuje u kozmetičkoj i farmaceutskoj industriji”, pojasnila je Stojaković svoju ideju koja je dovela do pobjede na šampionatu.
Stojaković ističe da bi proizvodnja lanolina pomogla ljudima u zdravstvenom, estetskom i ekonomskom pogledu, ali bi i zaustavila bacanje i paljenje vune u Bosni i Hercegovini.
“Lanolin se dobija iz otpadne vode u procesu pranja vune, tako da otpad postaje sirovina od koje se dobija kvalitetan proizvod, a sam proces izdvajanja lanolina je veoma jednostavan i ekonomičan”, pojasnila je Stojaković.
Iako je sve krenulo od simulacijske igre koja joj je pomogla da kreira svoju ideju, mlada Banjalučanka priznaje da se kroz rad s mentorima prvi put upoznala sa potencijalnim izazovima u preduzetništvu kada je u pitanju put ideje do realizacije.
Inspiracija od malih porodičnih biznisa
BizVenture šampionat u zemlji je održan po drugi put u organizaciji Razvojnog programa Ujedinjenih nacija (UNDP), a u okviru projekta “Boljom upravom do bržeg ekonomskog rasta” (EGG) koji finansira Vlada Kraljevine Norveške, u saradnji sa Univerzitetom u Banjoj Luci i Univerzitetom u Sarajevu.
BizVenture šampionat je trajao od 11. novembra prošle godine do 3. februara ove godine, kada je održan završni događaj u Sarajevu. Tri djevojke koje su osvojile prva tri mjesta će dobiti mentorsku podršku od Univerziteta u Sarajevu i Banjoj Luci za dalji razvoj i unapređenje ideja.
Cilj šampionata je omogućiti studentima da igranjem simulacijske igre steknu nova znanja iz osnova preduzetništva, testiraju svoju biznis-ideju u virtuelnom svijetu, te da se zabave. BizVenture je simulacijska preduzetnička igra razvijena kroz IT Girls inicijativu koju realizuju UNDP, UNICEF i UNWomen, a čiji je razvoj finansirala Švedska.
Nakon što je prisustvovala prezentaciji o BizVenture šampionatu na Mašinskom fakultetu u Sarajevu, 21-godišnja Selma Fočo kaže da se u njoj probudila želja da se okuša u virtuelnoj igrici i iskoristi priliku za rad na biznis-modelu Canvas. Njena ideja je inspirisana malim domaćim biznisima koji se bave proizvodnjom prirodne kozmetike bez štetnih hemijskih spojeva.
“Glavni motiv jeste da proširimo tržište ovih proizvoda u cilju zaštite zdravlja kože i organizma. Želim podržati domaće proizvođače i uzgajivače biljaka koje su potrebne za pravljenje prirodne kozmetike. Time bih nastojala potaknuti i studente da se uključe u ovaj proces i na taj način steknu radne navike i iskustvo”, predstavila je Fočo svoju ideju koja je izazvala pozitivne komentare stručnog žirija.
Preduzetničko razmišljanje
Zahvaljujući korisnoj biznis-ideji, među najuspješnijim djevojkama na BizVenture šampionatu se našla i Nirvana Mahovac, studentica treće godine Ekonomskog fakulteta u Sarajevu. Njena ideja se zasniva na transformaciji poslovne kulture kompanija iz hijerarhijskih, zatvorenih i neangažiranih u inkluzivne, zdrave i transparentne.
“To bi zapravo bila konsultantska kompanija koja će kroz rad sa klijentima nastojati da kreira zdravo poslovno okruženje u kojem se uposlenici osjećaju prihvaćeno, cijenjeno i imaju jednake prilike za napredovanje i usavršavanje. O ovoj biznis-ideji sam zaista duži period razmišljala, ali često sam odlagala pisanje biznis-plana. Sve do BizVenture šampionata nisam uspjela pronaći vrijeme da se posvetim daljnjem razvijanju ideje”, kazala je Mahovac.
Sve tri pobjednice ističu da su uz BizVenture mentore naučile osnove vođenja biznisa i spoznale izazove donošenja poslovnih odluka.
“Razmišljajući na preduzetnički način i radeći na mikronivou možemo razviti zadovoljnu zajednicu i bolju privredu”, poručuju one.