Izvoz ruskog prirodnog plina u Evropu putem cjevovoda pao je za 44 posto u 2025. godini, dosegnuvši najniži nivo od sredine 1970-ih, pokazali su proračuni Reutersa objavljeni u utorak. Pad je uslijedio nakon zatvaranja tranzitne rute preko Ukrajine i u trenutku kada Evropska unija postepeno ukida uvoz fosilnih goriva iz Rusije.
Evropska unija je ranije saopćila da će do kraja 2027. godine u potpunosti obustaviti uvoz ruskog gasa, u okviru nastojanja da smanji energetsku zavisnost od Moskve i ograniči finansijske prihode koji bi mogli biti korišteni za vojnu kampanju u Ukrajini.
Evropa je decenijama bila najveći izvor budžetskih prihoda Rusije od prodaje nafte i gasa, oslanjajući se na mrežu gasovoda izgrađenih još u vrijeme Sovjetskog Saveza tokom 1960-ih i 1970-ih godina. Izvoz ruskog plina cjevovodima u Evropu dostigao je vrhunac u periodu 2018–2019, kada je iznosio više od 175 do 180 milijardi kubnih metara godišnje, donoseći desetine milijardi dolara prihoda kompaniji Gazprom i ruskoj državi, koja ima kontrolni udio u toj firmi.
Prema proračunima Reutersa zasnovanim na podacima Evropske mreže operatera sistema za prijenos gasa (ENTSOG), Gazprom je ove godine Evropi isporučio svega osamnaest milijardi kubnih metara gasa, i to isključivo putem podmorskog gasovoda TurkStream. Riječ je o najnižem obimu isporuka još od ranih 1970-ih godina.
Podaci Gazproma pokazuju da je Sovjetski Savez 1975. godine isporučio Evropi 19,3 milijarde kubnih metara gasa, nakon što je taj izvoz porastao sa 6,8 milijardi kubnih metara u 1973. godini, u ranim fazama eksploatacije sibirskih nalazišta. Gazprom nije odgovorio na zahtjev za komentar.
TurkStream je ostao jedina tranzitna ruta za ruski plin ka Evropi nakon što Ukrajina nije produžila petogodišnji sporazum o tranzitu s Moskvom, koji je istekao 1. januara. Putem tog gasovoda plin primaju Srbija, Mađarska i Slovačka, pored Turske.
Rusija i dalje isporučuje gas Evropi u tečnom obliku putem tankera, te je drugi najveći snabdjevač EU-a nakon Sjedinjenih Američkih Država. U decembru su isporuke preko TurkStreama porasle za 12,9 posto u odnosu na isti mjesec prethodne godine, na oko 56 miliona kubnih metara dnevno, dok je izvoz za cijelu godinu porastao za oko sedam posto u odnosu na 2024. Gazpromove godišnje isporuke Turskoj iznose oko dvadeset milijardi kubnih metara.