Profesor moderne evropske istorije na Univerzitetu u engleskom gradu Noriču, Ričard Mils, predstavio je u danas u Zagrebu svoju knjigu “Fudbal i politika u Jugoslaviji” u kojoj tvrdi da je na prostorima bivše države fudbal uvijek bio puno više od igre, te da se preko fudbala najbolje može shvatiti što se u 20. vijeku događalo na ovim prostorima.
Mils he godinama proučavao fudbalske prilike i procese na području bivše Jugoslavije smatrajući da će upravo tako, preko fudbala, najbolje shvatiti što se događalo na tim prostorima.
Na temelju desetogodišnjeg terenskog istraživanja, u sklopu kojeg je neko vrijeme i živio u Novom Sadu, te proučavanja arhivske građe u Beogradu, Zagrebu i Splitu, pa preko razgovora sa brojnim akterima događaja napisao je knjigu koja je osvojila prestižnu nagradu “Lord Aberdare” za najbolju knjigu o istoriji sporta 2018. godine.
“Na prostorima bivše Jugoslavije fudbal je uvijek bio puno više od igre. Od nastanka jugoslovenske države nakon Prvog svjetskog rata pa sve do njenog raspada 90-ih fudbal je bio tijesno povezan sa politikom, preko njega su se iskazivale socijalne tenzije, autoritativna unitaristička srpska politika pritiskala je druge narode, a i oni su preko fudbala iskazivali svoje nacionalne težnje i samosvijest”, kazao je Mis predstavljajući svoju knjigu.
Mils se nije bavio samo reprezentativnim fudbalom i uticajem visoke politike na glavne klubove, nego je proputovao cijelu bivšu Jugoslaviju da shvati što se zbivalo i sa manjim klubovima, koji su bili itekako važni u svojim sredinama.
Mils je potanko analizirao decnije jugoslovenskih sportskih i političkih zbivanja, opisavši niz ključnih događaja na fudbalskim terenima i oko njih, pa iznosi činjenice i događanja vezenih uz nastup jugoslovenske reprezentacije na Svjetskom prvenstvu u Montevideu 1930. godine, odlazak fudbalera Hajduka u partizane, prelazak najboljih zagrebačkih igrača u beogradski Partizan nakon Drugog svjetskof rata pod pritiskom, osnivanje Torcide, kao i dobro poznati okršaj Dinama i Crvene zvezde na stadionu Maksimir 13. maja 1990. godine.
“Na naslovnoj stranici hrvatskog prevoda moje knjige nalazi se legendarna fotografija u kojoj Zvonimir Boban nogom napada tadašnjeg milicajca i za mnoge to simbolizuje početak rata u Hrvatskoj, premda su te godine svi srpski klubovi sudjelovali u tom prvenstvu. Na toj utakmici je bio i vođa navijača Crvene zvezde Arkan koji je kasnije u jednom intervjuu kazao da je tada shvatio da će ustaše početi da kolju srpske žene i djecu”, rekao je Mils i zaključio da fudbal na ovim prostorima često nije bio “ogledalo društva” nego je u mnogim slučajevima i najavljivao događaje.