Predsjednik Bosanske akademije nauka i umjetnosti „Kulin ban“ akademik prof. dr. Suad Kurtćehajić je podsjetio da se danas, 4. maja 2022. godine, navršava četrdeset dvije godine od smrti doživotnog predsjednika SFRJ Josipa Broza Tita, a u subotu, 7. maja, bit će sto trideset godina od njegovog rođenja 1892. godine u Kumrovcu.
Neki smatraju da je bio najznačajnija ličnost XX vijeka i jedini političar iz kruga socijalističkih država koji se usudio Predsjedniku SSSR-a Staljinu reći “ne”, a da pri tome sačuva svoju glavu, vlast i državu.
Titova sahrana na kojoj je prisustvovalo preko dvjesta delegacije iz 127 zemalja, od kojih su 123 bile državne delegacije, smatra se najvećom sahranom u historiji čovječanstva i drugim medijski najpraćenijim događajem, odmah poslije slijetanja čovjeka na Mjesec 1969. godine.
Svaka od 152 članice UN-a spustile su zastave na pola koplja u znak odavanja pošte preminulom Titu, što je bio gest bez presedana. Redali su se natpisi u svjetskim medijima: „Tvorac nove Jugoslavije“, „Državnik svjetskog ugleda“, „Tito – posljednji velikan“, „Tvorac nesvrstavanja“ „Zemlja sa najviše prijatelja“, itd.
Na prostorima Jugoslavije zemlje koju je stvorio, a koja je njenim raspadom podijeljena u sedam nezavisnih država, (šest jugoslovenskih republika i Kosovo koje je imalo status autonomne pokrajine u okviru Srbije) danas imamo podijeljena mišljenja o Titu.
“Zato je važno”, istakao je akademik Kurtćehajić, “da građani Bosne i Hercegovine znaju šta je za nju uradio Tito.”
Bosna i Hercegovina nije obnovila državnost ni u osmanlijskoj državi koja je 1463. slomila srednjevjekovnu bosansku državu, ni u okviru Austro-Ugarskog Carstva, pa ni u okviru Kraljevine SHS, od 1929. godine Kraljevine Jugoslavije, da bi tek na Titovu inicijativu održano Prvo zasjedanje ZAVNOBiH-a 25. novembra 1943. godine u Mrkonjić-Gradu koje je Bosnu i Hercegovinu učinilo jednakopravnom drugim federalnim jedinicama.
Treba imati u vidu da je na Petoj zemaljskoj konferenciji Komunističke partije Jugoslavije, održanoj u Zagrebu u oktobru 1940. godine, u pogledu Bosne i Hercegovine zauzet stav da ona dobije status autonomije. Presudnu ulogu da se napravi pomak prema ravnopravnoj federalnoj jedinici u okviru Jugoslavije odigrao je Tito koji je snagom svog autoriteta prelomio u korist Bosne i Hercegovine iako su njegovi najbliži saradnici poput Moše Pijade, Milovana Đilasa, Sretena Žujovića Crnog bili protiv.
Ta državnost se ostvarivala u okviru jugoslavenske federacije sve do 6. i 7. aprila 1992. godine kad su Evropska zajednica i SAD, na osnovu rezultata referenduma, priznale Bosnu i Hercegovinu kao nezavisnu državu da bi Bosna i Hercegovina 22. maja iste godine bila primljena u Ujedinjene nacije.
Druga velika zasluga Josipa Broza Tita za njene narode jeste u tome što je Titov partizanski pokret sačuvao biološku supstancu kako bošnjačkog naroda od uništenja od strane četničke ideologije Homogena Srbija dr. Stevana Moljevića i četničkih snaga na čelu sa đeneralom Dražom Mihajlovićem, tako i srpskog od uništenja od strane ustaškog režima Nezavisne države Hrvatske na čelu sa poglavnikom Ante Pavelićem.
Svojom politikom bratstva i jedinstva i ravnopravnosti naroda i narodnosti stvorio je međuetničku i međuljudsku koherenciju i toleranciju kako u Jugoslaviji tako i u i Bosni i Hercegovini na razini koja možda nikada nije bila na takvom nivou na ovim prostorima. Akademik Kurtćehajić dodaje da je u Drugom svjetskom ratu Tito s nepriznatom partizanskom vojskom i na čelu zabranjene Komunističke partije Jugoslavije uspio pridobiti široke narodne mase i suprotstaviti se ne samo nacističkoj Njemačkoj i fašističkoj Italiji, već i svim domaćim izdajnicima koji su kolaborirali s ovim snagama poput četničkih formacija generala Draže Mihailovića opunomoćenog od kralja Petra II Karađorđevića, Pavelićevim ustašama, balistima, VMRO, bjelogardejcima, domobranima, postrojbama Handžar divizije, ljotićevcima, nedićevcima itd. Titovoj karizmatičnoj ličnosti je i Jugoslavija bila tijesna, pa je zajedno s Naserom i Nehruom bio inicijator stvaranja Pokreta nesvrstanih koje su od Tita koji je bio njegova perjanica učinile građanina cijelog svijeta i koji je posebno u doba Hladnog rata imao veliku međunarodnu ulogu.
“I danas je kod mnogih ljudi koji se sjećaju Jugoslavije u vrijeme Tita ostao žal za prohujalim vremenom”, podvukao je akademik Kurtćehajić.