“Evropa mora odlučnije afirmisati i štititi vlastite interese kako bi osigurala mir i prosperitet u 2026. godini, suočena s ruskom agresijom, rastućim globalnim protekcionizmom i promjenama u odnosima sa Sjedinjenim Američkim Državama”, izjavio je njemački kancelar Friedrich Merz u svom godišnjem obraćanju.
Od preuzimanja dužnosti u maju, Merz je bio jedan od ključnih pokretača evropskih napora za podršku Ukrajini u odbrani od ruske invazije. Berlin je od 2023. godine značajno povećao izdvajanja za odbranu, nastojeći pokazati da je Njemačka spremna preuzeti veću odgovornost za sigurnost Evrope.
U novogodišnjem govoru Merz je upozorio da “strašan” rat koji se vodi na evropskim granicama predstavlja direktnu prijetnju slobodi i sigurnosti kontinenta. Naglasio je da je sve očiglednije kako je ruska agresija dio šireg plana usmjerenog protiv cijele Evrope, dodajući da se Njemačka svakodnevno suočava sa sabotažama, špijunažom i cyber napadima.
Kancelar je kao dodatni izazov naveo rastući protekcionizam u globalnoj ekonomiji, ističući da se evropska zavisnost od uvoznih sirovina sve češće koristi kao politički instrument pritiska. Njemačka, čija je ekonomija snažno orijentisana na izvoz, nastoji smanjiti oslanjanje na Kinu, dok se istovremeno suočava s globalnim trgovinskim tenzijama i posljedicama carinskih politika američkog predsjednika Donalda Trumpa.
Najveća evropska ekonomija, prema ocjenama brojnih ekonomista, dodatno je pogođena nedostatkom domaćih reformi i ulaganja posljednjih godina, te se nakon dvije godine kontrakcije ove godine očekuje tek skroman ekonomski rast.
Merz se osvrnuo i na složenije odnose sa Sjedinjenim Američkim Državama, koje su decenijama bile pouzdan garant njemačke i evropske sigurnosti, posebno nakon povratka Donalda Trumpa u Bijelu kuću u januaru 2025. godine. Poručio je da to za Evropljane znači potrebu da sami snažnije brane i zastupaju vlastite interese.
Ipak, naglasio je da Evropu ne smije voditi strah, već samopouzdanje, uz spremnost da preuzme inicijativu. Prema njegovim riječima, naredna godina može biti presudna za Njemačku i Evropu, s mogućnošću da se, uz novu snagu, ponovo povežu s decenijama mira, slobode i prosperiteta, navodi Reuters.