U jeku domaće političke i institucionalne krize, iz Republike Srpske sve češće se mogu čuti najave o “međunarodnoj afirmaciji” ovog entiteta. Najnoviji primjer jeste najava aktivnosti kancelarije RS-a u Austriji, uz objašnjenje da je cilj da se u toj zemlji “čuje glas Republike Srpske”.
“Austrijska javnost i vlada bit će informisani o situaciji u Republici Srpskoj, Srbiji, na Kosovu i Metohiji i o tome ko ugrožava stabilnost u našem regionu”, rekao je danas za RTRS šef Predstavništva Republike Srpske u Austriji Mladen Filipović.
Međutim, Austrija je svoj stav prema vlastima RS-a već jasno izrazila – i to u formi sankcija.
Podsjetimo, Austrija i Njemačka 4. aprila ove godine formalno su uvele sankcije protiv Milorada Dodika, predsjednika RS-a, predsjednika Narodne skupštine Nenada Stevandića i predsjednika entitetske Vlade Radovana Viškovića. Sankcije uključuju zabranu ulaska u Austriju i Njemačku, što jasno govori kakav je međunarodni tretman aktuelnog rukovodstva RS-a – i koliko je nevjerodostojna ideja da baš te iste osobe tamo uspostavljaju ikakav diplomatski ili predstavnički kanal.
Ministrica za evropske i međunarodne poslove Austrije Beate Meinl-Reisinger tada je istakla da su aktivnosti rukovodstva RS-a “prijetnja stabilnosti, ustavnom poretku i teritorijalnom integritetu Bosne i Hercegovine”, te da je uvođenje sankcija poruka podrške suverenitetu BiH i njenom evropskom putu. “Mi imamo svoje interese kada neko pređe crvenu liniju”, jasno je poručila austrijska šefica diplomatije iz Sarajeva.
Uprkos ovome, iz Banje Luke se nastavlja retorika o “samostalnosti”, “neutralnosti” i “blokadama” – čak i po cijenu uništavanja ključnih državnih institucija. Jedna od njih je BHANSA – Agencija za pružanje usluga u zračnoj plovidbi BiH – koja je dovedena na rub opstanka zbog političkih manipulacija oko isplate duga RS-a slovenskom Viaductu.
Sindikalni predstavnici BHANSA-e ističu da zaposlenici već mjesecima trpe smanjenje primanja bez ikakvog jasnog plana za njihovu isplatu, te da sigurnost zračnog saobraćaja može biti ozbiljno ugrožena. “Agencija godišnje uvozi desetine miliona maraka, a sada je pred kolapsom zbog političkog duga koji nije sama stvorila”, upozorava sindikat.
S obzirom na trenutne okolnosti, aktivnosti kancelarije RS-a u Beču više liči na pokušaj prikrivanja političke izolacije nego na stvarnu međunarodnu inicijativu. Austrija je, barem kada su Milorad Dodik i njegovi najbliži saradnici u pitanju, već rekla svoje – vrata su zatvorena. I to ne simbolično, već bukvalno.
Ako vlasti RS-a zaista žele da se njihov glas čuje u Evropi, prvi korak bi trebao biti prestanak urušavanja ustavnog poretka BiH i odgovorno učešće u zajedničkim institucijama – a ne igra samoproglašene diplomatije u zemljama koje ih već posmatraju kroz optiku sankcija i destabilizacije.