Neobično rana pojava ptičije gripe, koja već pogađa veliki broj divljih ptica i farmi peradi širom Evrope i Sjeverne Amerike, izaziva zabrinutost zbog mogućeg ponavljanja ranijih kriza koje su dovele do masovnog uništavanja jata i porasta cijena hrane. Visokopatogena avijarna influenca, poznata kao ptičija gripa, u proteklih nekoliko godina uzrokovala je eutanaziju stotina miliona farmiranih ptica, remeteći lance snabdijevanja i povećavajući troškove prehrambenih proizvoda. Infekcije kod ljudi i dalje su rijetke.
Dok epidemije obično dostižu vrhunac u jesen na sjevernoj hemisferi, kada ptice selice lete prema jugu, ovogodišnji slučajevi pojavili su se ranije i u većem obimu, zahvatajući i divlje ptice i perad. U Sjedinjenim Američkim Državama do 18. novembra zabilježeno je 107 izbijanja, gotovo četiri puta više nego prošle godine. Minnesota, najveći proizvođač ćurki u zemlji, potvrdila je prvi ovogodišnji slučaj dva mjeseca ranije nego 2022.
“Sigurno je riječ o većem broju nego što smo vidjeli tokom prethodnih sezona migracija zimi i u jesen”, rekao je Tim Boring, direktor Odjela za poljoprivredu i ruralni razvoj Michigana, još jedne velike države proizvođača ćurki. “Mislim da je to dio trajnog obrasca… još uvijek smo unutar aktuelnog izbijanja koje sada traje nekoliko godina”.
SAD su od septembra već uništile oko osam miliona ptica, što je blagi porast u odnosu na prošlu godinu, pokazuju vladini podaci. Kanada, koja ima manji broj peradi, takođe je eliminisala skoro osam miliona ptica. Kanadski ministar poljoprivrede Heath MacDonald ocijenio je situaciju kao “veoma zabrinjavajuću”. “Čini se da divlje ptice nose više ovog virusa. Na neki način, to je zastrašujuće”, rekao je za Reuters.
Svjetska organizacija za zdravlje životinja (WOAH) saopćila je da su rana izbijanja uznemirujuća, ali ne i alarmantna. “Ne bi trebalo podizati uzbunu za javno zdravlje. Porast broja slučajeva može imati različita objašnjenja. Moramo pratiti sam virus,” rekao je Gregorio Torres, šef naučnog odjela WOAH-a.
Europa je takođe zabilježila težu situaciju nego prošle godine, s najvećim brojem izbijanja u Njemačkoj u posljednje tri godine. Između septembra i sredine novembra registrovana su 1.443 slučaja ptičije gripe kod divljih ptica u 26 evropskih zemalja – četiri puta više nego u istom periodu 2024. i najviše od 2016., navodi Europska agencija za sigurnost hrane (EFSA).
Zamjenik generalnog direktora francuske agencije ANSES Gilles Salvat rekao je da je ove sezone identificiran novi obrazac: “Nisu pogođene iste vrste kao ranije. Ove godine kontaminacija se ranije pojavila kod divljih ptica, a sada bilježimo širenje na farme.” Salvat je posebno izdvojio ždralove, koji migriraju ranije od pataka, gusaka i labudova, kao ključni faktor u širenju zaraze koja se kretala od sjeveroistoka prema jugozapadu Europe, uz visoku smrtnost u Njemačkoj i Francuskoj.
Francuska je u oktobru stavila sektor peradarstva u stanje visoke pripravnosti, mnogo ranije nego prethodnih godina. Situacija u većem dijelu Azije ostaje stabilnija, osim Kambodže, gdje su zabilježene teške epidemije, dok je Japan 22. oktobra prijavio prvi slučaj – pet dana kasnije nego prošle godine. Japan je do sada uništio oko 1,65 miliona ptica.