Nedavna istraživanja pokazuju da je Balkan prije više od 200 miliona godina bio dio izgubljenog kontinenta koji naučnici nazivaju “Greater Adria”, Velika Adrija ili Veliki Jadran u slobodnom prevodu. Jedini vidljivi ostaci Velike Adrie danas su planinske lanci južne Europe, kao što su Alpe, Apenini i Balkanski planinski lanac. Ove planine su se formirale jer je Velika Adria bila subducirana, odnosno gurnuta ispod Evroazijske ploče.
Geolozi su bili u mogućnosti rekonstruirati oblik i lokaciju Velike Adrije proučavajući stijene i geološke strukture Mediteranskog regiona. Na primjer, naučnici su otkrili da su mnoge stijene u Alpama i drugim planinskim lancima slične stijenama koje se nalaze u Sjevernoj Africi. Ovo sugerira da je Velika Adrija nekada bila povezana sa Sjevernom Afrikom.
Klikni OVDJE
Prema istraživanju koje je trajalo deset godina, a koje je vršilo Sveučilište u Utrechtu, komad kontinentalne ploče veličine Grenlanda se nekada odvojio od današnje Sjeverne Afrike, a zatim potonuo plašt Zemlje ispod današnje južne Evrope.
ZA FORMIRANJE I UNIŠTENJE VELIKE ADRIE ZASLUŽNE SU TEKTONSKE PLOČE SREDOZEMLJA
Prema rukovodiocu istraživačkog tima, Douwe van Hinsbergen, profesoru Globalne tektonike i Paleogeografije na Sveučilištu u Utrechtu, većina planinskih lanaca u ovoj regiji potječe iz jednog kontinenta koji se odvojio od Sjeverne Afrike prije više od 200 miliona godina.
Izgubljeni kontinent Velika Adria kretao je prema sjeveru iz Afrike a zatim se komad kontinentalne ploče veličine Grenlanda odvojio od onoga što će postati Sjeverna Afrika i počeo ploviti prema sjeveru. Između prije 120 i 100 miliona godina, ta ploča se sudarila s današnjom južnom Evropom.
Iako brzina tog sudara nije prelazila 3 do 4 centimetra godišnje, završila je razbijajući koru debljine od 100 kilometara (62 milje) na sjevernijoj kopnenijoj masi.Jedini preostali dio ovog kontinenta koji je netaknut i iznad površine mora danas je traka koja se proteže od Torina u Italiji preko Jadranskog mora do pete čizme koja čini Italiju. Otrgnuti dijelovi također su preživjeli u planinama Apenina i Alpama, kao i na Balkanu, u Grčkoj i Turskoj.
Rekonstrukcijom izgubljene Velike Adrie, geolozi su sada dali značajan doprinos temeljnom tijelu znanja o formiranju planinskih lanaca. Prema van Hinsbergenu, “subdukcija”, guranje jedne geološke ploče ispod druge, osnovni je način na koji se formiraju planinski lanci.