Protekla decenija bila je najtoplija izmerena na Zemlji, a 2019. druga najtoplija godina prema dosadašnjim mjerenjima, saopštile su danas dvije američke agencije i specijalizovana agencija Ujedinjenih nacija.
Nekoliko naučnika reklo je da će godine koje slijede biti još toplije, i da će potući rekordne temperature. Od 1980-ih, svaka decenija je bila toplija od prethodne, prema Svjetskoj meteorološkoj organizaciji.
Institut Nase za svemirska istraživanja, NOAA i Svjetska meteorološka organizacija (SMO), koja je specijalizovana agencija UN, izračunali su da je 2019. bila druga najtoplija godina od kada su počela da se vode mjerenja pre 140 godina. Najtoplija je bila 2016. Pet drugih timova naučnika su se složila sa tim, na osnovu mjerenja temperature na površini Zemlje.
“Ako mislite da ste čuli ovu priču ranije niste još ništa vidjeli. To će biti dio nečeg što će se videti svake godine dok se ne stabilizuju gasovi sa efektom staklene bašte” od sagorijevanja uglja, nafte i gasa, rekao je direktor Nasinog Godard instituta za svemirske studije Gavin Šmit.
Šmit je rekao da je opšte uzev Zemlja sada oko 1,2 stepena Celzijusa toplija nego na početku industrijske ere, što je važan podatak zato što su svetske vođe 2015. u Parizu usvojile cilj da se spriječi zagrevanje Zemlje iznad 1,5 stepeni Celzijusa u odnosu na industrijski period. Šmit je rekao da ovaj podatak pokazuje da globalni cilj ne može biti postignut.
“Ovo je stvarno, to se događa”, rekao je Šmit i ukazao na kraj decenije praćene velikim požarima, topljenjem snijega i ekstremnim vremenskim uslovima koji su stalno bili povezani sa ljudskom aktivnošću.
NOAA i Svjetska meteorološka organizacija procjenjuju na nešto niži nivo zagrijavanja planete od perioda industrijske ere. SMO navodi da je prosječna godišnja temperatura u svijetu 2019. godine bila za 1,1 stepen Celzijusa viša od proseka zabilježenog u predindustrijskoj eri (1850-1900).
“Prema sadašnjoj tendenciji emisije ugljen dioksida krećemo se ka povećanju temperature za tri do pet odsto do kraja vijeka”, upozorio je generalni sekretar SMO Peteri Talas.
Naučnici kažu da su podaci za deceniju indikativniji od godišnjih mjerenja gdje bi mogli na temperaturu da utiču prirodni fenomeni kao El Ninjo, periodično zagrijavanje Tihog okeana.
Svaka dodatna polovina stepena povećava intenzitet ili učestalost vrućina, oluja, suše ili poplava, upozorili su naučnici.
Globalno zagrijavanje već se vidi u toplotnim talasima, otapanju leda, većem broju požara, jačim olujama, jakim kišama praćenim poplavama i ubrzanom podizanju nivoa mora, rekao je šef Međuvladinog panela Ujedinjenih nacija za klimatske promene Hans-Oto Portner.
Od 2010. prosječna temperatura na svijetu bila je 14,7 stepena Celzijusa ili 0,8 stepeni viša nego prosjek u 20. veku i više od jedne petine stepena Celzijusa toplija nego prethodna decenija koja je bila najtoplija od kada se vode mjerenja, saopštila je Nacionalna uprava za okeane i atmosferu (NOAA).
U prošloj deceniji bilo je osam od 10 najtoplijih godina. Druge dvije godine u prvih deseset najtoplijih bile su 2005. i 1998.