Drugi izvještaj OSCE-a sačinjen na osnovu praćenja sudskih procesuiranja predmeta korupcije u Bosni i Hercegovini ne sadrži ohrabrujuće zaključke, naročito ne kad je riječ o procesuiranju tzv. korupcije visokog nivoa.
Opća je ocjena da je korupcija široko rasprostranjena u BiH i da su međunarodni faktori, među njima Sjedinjene Američke Države, OSCE i Evropska unija, spremni pomoći u borbi protiv ove razarajuće društvene pojave zbog koje su građani izloženi nezaposlenosti i nemogućnosti da pokreću vlastiti biznis, a mladi obrazovani kadrovi u beznađu primorani da napuštaju domovinu.
To su kazali zvaničnici iz Ambasade Sjedinjenih Američkih Država u BiH, Misije OSCE-a i Delegacije Evropske unije, učesnici konferencije u Sarajevu na kojoj je predstavljen ovaj OSCE-ov izvještaj.
– Sjedinjene Američke Države su i dalje partner Bosni i Hercegovini u borbi protiv korupcije. Transparentnost i odgovornost su ključne u ovoj oblasti i zato su SAD finansijski podržale OSCE u praćenju procesuiranja korupcije – kazao je novinarima američki ambasador Eric Nelson.
U protekloj godini, dodao je, OSCE je pratio 300 slučajeva na svim nivoima sudstva. Kantonalna tužilaštva u Sarajevu i Tuzli pokrenula su najviše predmeta korupcije visokog i srednjeg nivoa, zbog čega je američki ambasador odao priznanje tim instancama.
– Razni su načini za osnaživanje borbe protiv korupcije. Postoje sudije i tužioci predani tome, pa i njima izražavam podršku – kazao je također Nelson uz napomenu da Visoko sudsko i tužilačko vijeće treba da imenuje sudije i tužioce na osnovu njihovih profesionalnih kompetencija, a nikako uz politički upliv.
Ambasador Bruce Berton, šef Misije OSCE-a u BiH, izjavio je da drugi izvještaj sadrži dodatnih devet preporuka, kao i da je od 15 preporuka iz prethodnog izvještaja, u sedam zabilježen mali pomak, a u šest nikakav.
– Stanje u radu Tužilaštva BiH i specijalnog odjela Republike Srpske na predmetima korupcije nije zadovoljavajuće – konastatirao je Berton i dodao da pomacima u borbi protiv korupcije mora da doprinese strateško djelovanje.
Na potrebu uključivanja svih u borbu protiv korupcije kao jednog od najvećih razloga za zabrinutost građana BiH i uzroka narušavanja društva te ugrožavanja demokratije, ukazao je Nicolas Bizel, šef Sektora operacija za pravosuđe, unutrašnje poslove i reformu javne uprave Delegacije Ervropske unije u BiH.
Nakon što je, kao i prethodni govornici, izrazio spremnost institucije koju zastupa da pomogne Bosni i Hercegovini u antikoruptivnoj borbi, Bizel je dodao da su proteklih godina učinjeni mali pomaci, o čemu svjedoči i mali broj osuđujućih presuda.
– Svi se moramo uključiti u borbu protiv korupcije. To je jedan od prioriteta politike Evropske unije u Bosni i Hercegovini i dio strategije na zapadnom Balkanu – njegove su riječi.
U aktuelnoj godini, dodao je ovaj zvaničnik, Evropska unija pokrenula je tri važna projekta, ukupno vrijedna 3,5 miliona eura, a obuhvataju sve segmente borbe protiv korupcije, od prevencije do kaznenih odredbi.
Član Visokog sudskog i tužilačkog vijeća Slavo Lakić rekao je da su prethodni govornici izrekli istinu u ocjenama o rasprostranjenosti korupcije u Bosni i Hercegovini, kao i da je odgovor pravosuđa na tu pojavu i dalje nedovoljan, naročito na slučajeve korupcije visokog i srednjeg nivoa.
Iako aktivnosti nekih tužilaštava ulijevaju optimizam, i dalje je to nedovoljno za potrebnu širu antikoruptivnu borbu, zaključak je ovog tužioca.
Izvještaj koji je danas predstavila Misija OSCE-a u BiH nosi naziv “Praćenje procesuiranja predmeta korupcije u BiH – druga procjena” i sačinjen je u projektu “Procjena potreba pravosuđa u procesuiranju korupcije kroz praćenje rada na krivičnim predmetima”.
Taj projekat je podržao Biro za međunarodnu borbu protiv trgovine narkoticima i provođenje zakona pri Ministarstvu vanjskih poslova Sjedinjenih Američkih Država.
Prvi izvještaj objavljen je u februaru 2018. godine.