Bivši ukrajinski ambasador u BiH i Hrvatskoj, Oleksandr Levchenko, za “Face.ba” piše o situaciji u Ukrajini, prenoseći aktuelna dešavanja koja su potaknuta ruskom agresijom na Ukrajinu.
“Očekuje se da će se Putinova “inauguracija” održati 7. maja, nakon lažnih izbora u
martu 2024. godine. Putin je diktator i uzurpator predsedničkih ovlašćenja.
Putinova diktatura vlada Rusijom skoro četvrt vijeka. Za to vrijeme, ustav je više
puta kršen i mijenjan, samo da bi se sačuvala vlast samo jedne osobe. Moderna
Rusija je totalitarna država u kojoj je opozicija uništena, ljudska prava se
sistematski krše, a nezavisni mediji ne postoje. U takvim uslovima u Rusiji su
alternativni izbori nemogući – ono što smo videli je samo fikcija, imitacija volje
naroda da bi se očuvali ostaci iluzije da ljudi ipak na nešto utiču. Putinov ostanak
na vlasti garantuje nastavak rata, produbljivanje ekonomske krize i pogoršanje
sigurnosne situacije u regionu.
Izbori za predsjednika Ruske Federacije, koji su održani u regijama Rusije i na
privremeno okupiranim teritorijama Ukrajine, održani su uz brojna kršenja i u
suštinskom odsustvu posmatračke misije OEBS-a. Nijedna autoritetna
međunarodna organizacija nije delegirala posmatrače na ove pseudoizbore, a
takozvani „međunarodni eksperti“ bili su razni „Putinovi prijatelji“ i ruski
propagandisti sa stranim državljanstvom, posebno učesnici „Svjetskog festivala
mladih-2024“, koji je Rusija održala u selu Sirius u Krasnodarskoj regiji Ruske
Federacije. Prisustvo Ukrajinaca koji žive na privremeno okupiranim teritorijama
na izborima osigurano je učešćem ruskih okupacionih snaga i organa sigurnosti,
koje su vršile pritisak na civile. Zbog toga je Evropski parlament priznao rezultate
izbora kao nelegitimne.
Ruska Federacija je od 2014. godine održala nezakonite referendume i izbore na
privremeno okupiranim teritorijama Ukrajine – teritoriji Krima, dijelovima
Donjecke i Luganske oblasti Ukrajine, a od 2022. godine – na teritoriji Hersonske i
Zaporoške oblasti Ukrajine. Time se krše norme međunarodnog prava, suverenitet i
teritorijalni integritet Ukrajine. Nijedno izabrano tijelo ili izabrana funkcija Ruske
Federacije, koja je izabrana na osvojenoj ukrajinskoj teritoriji, ne može se priznati
kao legitimna. I prije predsjedničkih izbora u Rusiji u martu 2024. neki zapadni
političari već su pozvali svjetsku zajednicu da ne priznaje legitimitet Putina kao
sljedećeg predsjednika Ruske Federacije, a 15. marta 55 zemalja UN-a i generalni
sekretar UN-a Antonio Gutereš osudili su pokušaje Rusije da organizuje izbore na
okupiranoj ukrajinskoj teritoriji, rekavši da su oni nevažeći. 17. aprila 2024.
godine, rezolucija PSSE „Smrt Alekseja Navaljnog i potreba da se suprotstavi
Putinovom totalitarnom režimu i njegovom ratu protiv demokratije“ zabilježila je
odredbu o priznavanju Putinove vladavine kao diktature, kao i nepriznavanje
njegovog legitimiteta kao predsjednika Rusije.
S obzirom na totalnu cenzuru i nedostatak slobode govora, nemoguće je osigurati
ravnopravnost predsjedničkih kandidata u Ruskoj Federaciji. Ruski ustav nije
predviđao mogućnost trećeg (de facto – petog) predsjedničkog mandata, što Putina
nije spriječilo da izvrši neophodne promjene za još jedan mandat. Njihova priroda
dovodi u pitanje mogućnost da Putin bude priznat kao legitimni predsjednik Ruske
Federacije nakon isteka mandata dobijenog 2018. godine. Rukovodstvo Ruske
Federacije, strahujući od konkurencije, uništilo je opoziciju i alternativne jake
lidere. Kremlj je sa izbora uklonio čak i “svog opozicionog” kandidata B.
Nadeždina, čija je mirotvorna i antiratna retorika dobila neočekivano visok nivo
podrške među Rusima i mogla bi predstavljati stvarnu prijetnju moći V. Putina.
Režim ne bježi od gangsterskih metoda i fizički eliminira političke protivnike.
Godine 2015. ubijen je Boris Njemcov, a 2024. godine ubijen je Aleksej Navaljni,
što je označilo početak velikog terora. U pozadini inauguracije i kompilacije
ovlasti ruske vlade pred “novoizabranim predsjednikom”, sukobi između različitih
grupa uticaja u Kremlju su se intenzivirali. Danas se vodi bitka klanova za pozicije,
moći i finansijske tokove.
Inauguraciju V. Putina ideolozi Kremlja smatraju kao priliku da pokažu moć i
odlučnost Rusije da se bori protiv „zapadnih neprijatelja“. Na utjecajan imidž šefa
ruske države se kladi u vezi s potrebom da se zemlja drži u pozadini velikih
korupcijskih skandala, posebno u Ministarstvu odbrane, nedostatak adekvatne
reakcije vlasti na prirodne katastrofe, uništavanje proizvodnih pogona i značajne
gubitke u ničim izazvanom ratu u Ukrajini.
Kremlj planira iskoristiti inauguraciju da demonstrira prevazilaženje Putinove
međunarodne izolacije i priznanje njegovog “legitimiteta” od strane međunarodne
zajednice. V. Putin je veoma zainteresovan za maksimalno angažovanje lidera
stranih zemalja, posebno ODKB i šefova međunarodnih organizacija, u njegovoj
inauguraciji. Time se nada da će potvrditi svoj legitimitet i pokazati “podršku”
nastavku rata protiv Ukrajine. Kremlj neće moći da sprovede takve planove,
budući da je Putinova Rusija već postala “toksična” za strane lidere i ima podršku
samo među sličnim diktatorskim zemljama.
Kremlj ne krije da pokušava da povrati sfere uticaja unutar SSSR-a, pa Zapad mora
odlučiti o strategiji interakcije sa Rusijom. Nedostatak reakcije može stvoriti
iluziju nekažnjivosti za Putina i njegovu pratnju, te dati signal drugim liderima koji
gaje planove za vojnu agresiju na susjedne države da međunarodne posljedice
takve agresije nisu toliko totalne da barem ne pokušaju to ponoviti u svojoj sredini.
Režimi “osovine zla” prate međunarodnu reakciju na rusku agresiju, a u slučaju
nekažnjivosti i Moskva i njeni “saveznici” mogu aktivirati destruktivne akcije
usmjerene na druge regije svijeta. Takva pozicija stvara stvarne prijetnje globalnoj
sigurnosti i negativno utiče na društveno-politički i ekonomski pejzaž zemalja
globalnog juga i postsovjetskog prostora. Putin i njegovo okruženje namjerno i
redovno pribjegavaju neodgovornim ucjenama nuklearnim ratom i globalnom
katastrofom za zemlje EU. Dalje očuvanje agresivnog i revanšističkog Putinovog
režima predstavlja izazov bez presedana za Evropu i druge regione svijeta koji mogu postati objekti ruske agresije. Stoga će samo potpuna demontaža Putinovog
režima Rusima dati nadu u normalan život i šansu da izgrade Rusiju budućnosti.”