Odnosi Srbije i Kine na mnogim poljima su na visokom nivou, a ekonomsku saradnju s Pekingom Beograd vidi kao priliku da sustigne ostatak Evrope, izjavio je za Anadolu Agency (AA) politički analitičar Nemanja Starović.
Robna razmjena između dviju zemalja posljednjih godina konstantno raste i u 2018. godini je iznosila 2,5 milijarde dolara.
Starović, koji je odnose između Srbije i Kine ocijenio “savršenim”, podsjetio je da je zbog ratnih dešavanja tokom 90-ih godina prošlog vijeka, Srbija znatno zaostajala za ostalim zemljama centralne i istočne Evrope.
“U Beogradu se saradnja s Kinom doživljava kao prilika da se sustigne ostatak Evrope. Uzmimo kao primjer industriju oružja gdje Srbija iz Kine značajno uvozi tehnologiju koja će rezultirati zajedničkom proizvodnjom sofisticiranih bespilotnih letjelica i na taj način pojačati ionako vrlo unosan izvoz oružja. Takođe, uprkos zabrinutosti nekih zemalja članica EU, Beograd je pozvao kineski Huawei da izgradi 5G mrežu u Srbiji”, rekao je Starović.
Podsjetio je i na planove kineskog tehnološkog diva da u Srbiji otvori centar za skladištenje podataka, koji su ključni za pružanje naprednih usluga e-uprave građanima.
Ukazavši na to da između dviju zemalja nema otvorenih pitanja i da ekonomska saradnja cvjeta, Starović je dodao je da posvećenost Vlade u Beogradu jačanju veza s Pekingom u velikoj mjeri podržava i narod Srbije.
Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić nedavno je izjavio da je njegova zemlja izuzetno posvećena jačanju saradnje s Kinom, a potvrda dolaska predsjednika Xi Kinpinga, najavljena za sljedeću godinu je, kako je kazao, dokaz čeličnog prijateljstva.
Starović je istakao da to prijateljstvo oslikava trenutne odnose koji, smatra, prevazilaze političku saradnju ili ekonomsko partnerstvo.
– Srbija na vrhu inicijative 17+1
Istakao je da je s obzirom na kineske investicije u vrijednosti od 10 milijardi dolara, Srbija na vrhu inicijative 17+1, platforme za saradnju Kine i centralne i istočne Evrope.
Govoreći o političkoj podršci koju Srbija pruža Kini, Starović je istakao da zvanični Beograd snažno podržava “politiku jedne Kine”, dok Peking Srbiju vidi kao odskočnu dasku za širenje Evropom.
“Iako još uvek nije članica EU, od Srbije se ne traži da slijedi zajedničku vanjsku i sigurnosnu politiku Brisela, što Beogradu pruža značajan prostor za manevrisanje i prilagođavanje Pekingu u određenim političkim pitanjima. Ipak, status kandidata za pregovore omogućava srpskim kompanijama skoro potpun pristup tržištu EU, što je snažan poticaj kineskim investitorima”, rekao je Starović.
– Kina najviše investira u energetiku i infrastrukturu
Energetika i infrastruktura su oblasti u koje je Kina najviše investirala u Srbiji. Upravo su investitori iz te azijske zemlje zaslužni za projekat izgradnje pruge Beograd-Budimpešta i za modernizaciju pruge Beograd – Niš. Prvi korak ka modernizaciji pruge Beograd – Niš načinjen je ove godine potpisivanjem ugovora Vlade Srbije i kineske željezničke firme CRBC o izradi studije za razvoj i izvođenje radova na toj trasi.
“Kao dio većeg koridora koji povezuje Grčku s Mađarskom, kada bude završena, pruga će povezati mnoge najveće gradove u Srbiji, a vozovi će se moći kretati 200 kilometara na sat. Takođe, Kina velikim dijelom finansira izgradnju autoputa ‘Koridor 11’ koji će povezati Beograd, Sarajevo i Podgoricu”, istakao je Starović.
Dodao je da su u oblasti energetike, kineske kompanije uključene u modernizaciju i izgradnju dodatnih kapaciteta jedne od najvećih termoelektrana u Srbiji Kostolac B.
“Kineska grupa HeSteel preuzela je 2016. godine smederevsku čeličanu, koja se tada borila za opstanak i podigla je na vrh liste najvećih srpskih izvoznika. Krajem 2018. godine kineska kompanija Zijin Mining Group Ltd. kupila je Rudarsko-topioničarski basen Bor za oko 1,5 milijardi dolara, obećavši da će uložiti mnogo više u tehnološki napredak”, podsjetio je politički analitičar iz Beograda.
Kako tvrdi, kineska ulaganja u energetiku u Srbiji već premašuju šest milijardi dolara, a s projektima u posljednjoj godini investicije će u dogledno vrijeme dostići blizu 10 milijardi dolara.
– U Srbiji 6.000 kineskih firmi
“U Srbiji radi oko 6.000 firmi s kineskim kapitalom. Dvije najveće, Čeličana u Smederevu i Rudarsko-topioničarski basen Bor, zapošljavaju po više od 5.000 radnika”, istakao je Starović.
Očito je da je kineski izvoz u porastu i da iznosi više od 90 posto ukupne razmjene. To se može objasniti velikim količinama određenog materijala koji uvoze kineske kompanije koje sprovode infrastrukturne razvojne projekte u Srbiji.
“U poređenju sa zemljama EU, Srbija je i dalje ekonomski nerazvijena zemlja. Beograd se mora osloniti na strane kredite i investicije u toj oblasti. Uslovi i procedure koje postavlja EU i njihovi finansijski instrumenti su veoma zahtjevni. Strategije EU ponekad ne prepoznaju značaj određenih koridora koji su od vitalnog značaja za Srbiju. Tu dolazi Peking s direktnijim pristupom i sredstvima, čime se popunjavaju svi nedostaci EU – ne samo u Srbiji, već i u širem regionu”, pojasnio je Starović.
Srbija i Kina u martu 2020. godine planiraju izgradnju industrijskog parka u Borči, kraj Beograda, u vrijednosti od oko 330 miliona eura.
“Svrha industrijskog parka je da osigura i potrebnu infrastrukturu za srednje kineske kompanije, pre svega u oblasti IT sektora i drugih inovativnih grana, koje planiraju da prošire svoje poslovanje u Srbiji. Industrijski park će imati kapacitet da prihvati kompanije koje zapošljavaju do 10.000 radnika. Očekuje se ogroman interes kineskih poslovnih subjekata, jer Banka Kine planira osigurati dovoljno finansijskih sredstava za svaku kinesku kompaniju koja dođe u ovaj industrijski park”, pojasnio je.